Импульс хуудаһанай код харалга

{{Хэмжэгдэхүүн
| name = Импульс
| image = [[File:Billard.JPG|200px]]
| caption = [[Импульсын хадагалагдаха хуули]]
| symbols = <math>\vec p </math>
| unit = кг·м/с
| formula = <math>\vec p = m\vec v</math>
}}
{{Һунгадаг механика}}
'''Импульс''' — бэеын хүдэлөөниинь бэеын [[масса]], [[хурдан|хурдаһаа]] хамаарһан хэмжэгдэхүүн байна. Бэе, масса, хурданай хэмжэгдэхүүниие '''импульс''' гэнэ. [[Һунгадаг механика]]да импульсые [[саг хугасаа|хугасаатай]] харисангыгаар [[хүсэн]]һөө абаһан [[интеграл]]аар тодорхойлдог:

:<math>\mathbf{I} = \int \mathbf{F}\, dt </math>
эндэ
:'''I''' — импульс (заримдаа '''J'''-ээр тэмдэглэдэг),
:'''F''' — хүсэн болоод
: ''dt'' — хизгааргүй жаахан хугасаанай өөршэлэлтэ болоно.

[[Ньютоной хоёрдугаар хуули]]ие ашаглабал:

:<math>\mathbf{I} = \int \frac{d\mathbf{p}}{dt}\, dt </math>
:<math>\mathbf{I} = \int d\mathbf{p} </math>
:<math>\mathbf{I} = \Delta \mathbf{p} </math>

Уламаар импульсынь бэедэ хүсэн үйлэшэлһэнээр бэеын [[хүсэнэй момент]]ын өөршэлэлтэгөөр тодорхойлогдожо болохо юм. Мүн үйлэшэлжэ бай [[хүсэн]] болон [[масса]]нь [[тогтомол]] үедэ импульсые дарааха хилбар хэлбэрээр элирхылжэ болохо юм:

:<math>\mathbf{I} = \mathbf{F}\Delta t = m \Delta \mathbf{v}</math>
эндэ
:'''F''' — ''тогтомол'' ниитэ хүсэн
:<math>\Delta t</math> — хүсэн үйлэшэлһэн хугасаанай интервал
:''m'' — бэетын ''тогтомол'' масса
:Δ'''v''' — тухайн хугасаанай туршада хүсэнэй үйлэшэлэлээр бии болоһон хурданай өөршэлэлтэ болоод
:mΔ'''v''' = Δ(m'''v''') — шугаман моментын өөршэлэлтэ болоно.

[[Категори:Механика]]