Альберт Айнштайн

Загбар:Алдартай хүн Альберт Айнштайн (Albert Einstein, ородоор Эйнштейн, *1879 оной 3 һарын 14 — †1955 оной 4 һарын 18) Германии еврей гаралтай АНУ Швейцариин онолой физик байба. Тэрэнэй онолой физикэдэ оруулһан хуби нэмэри физикын юртэмсые асар ехээр өөршэлһэн бэлэй.

Тэрэнэй һудалгаанай үндэһэн шэглэл болохо гол харисангын онол орон зай ба саг хугасаанай ойлголтые үндэһээр өөршэлһэн юм. Тэрэ 1905 ондо гаргаһан «Хүдэлжэ бай бэенүүдэй электродинамика» гэһэн гаршагтай ажалайхинь агуулгань харисангын тусхай онол гэһэн тодорхойлогдоһон бэлйэ.

Айнштайн 1916 ондо харисангын юрэнхы онолоо ниитэлүүлһэн. Мүн тэрэ Квант физикада дорбитой хуби нэмэри оруулһан болоод 1905 ондо хэблүүлжэ байһан Фото-электроной эффектиин тайлбараараа 1922 оной арбан нэгэдүгээр һарада 1921 оной физикиин Нобелиин шагнал хүртэһэн бэлэй. Тэрэнэй онолой ажалнууд болон E=mcЗагбар:Smallsup масс-энергиин тэнсэтьгэл атомын бүмбэгэ ба сүмиин энергиин хүгжэлдэ шууд бусаар нүлөөлһэн.

Ажал

Айнштайн — 300 улам бодос зүйн шэнжэлхэ зохёолой автор, мүн шахуу 150 шэнжэлхэ ухаанай түүхын, шэнжэлхэ ухаанай гүн ухаанай, публицистикын номууд ба үгүүлэлнүүдэй автор. Агуу ехын шэнжэлхэ ухаанай онолой автор:

• Харисангын тусхай онол (1905).
  • Харисангын тусхай онолой дотор — массын ба энергиин харисангын хуули: $E=m{c}^2$.
• Харисангын ниитын онол (1907—1916).
• Фотоэффектэй квант онол.
• Дулаан багтаамжын квант онол.
• Квант Бозе — Айнштайнай статистика.
• Броунай ябасалай статистик онол.
• Индуцированно сасалга.
• Термодинамик флуктуациин гэрээлэй сасарангалай онол